Wersja z 2013-10-06

Nazwy mieszkańców krajów i krain

Napisał Grzegorz Jagodziński, autor internetowej gramatyki języka polskiego i kursu języka polskiego dla cudzoziemców. Skróty i symbole objaśniono tutaj.

W języku polskim istnieje rozbudowane słowotwórstwo nazw mieszkańców krajów i krain. Poniższa niekompletna tabela podaje istniejące wzory oraz przykłady.

Nr Nazwa mieszkańca Przymiotnik Nazwa kraju
lub rdzeń nazwy mieszkańca
męska żeńska
M lp M lm ndepr D lm
1 -0 -y -ów -ka -ski  
Tochar Tocharzy Tocharów Tocharka tocharski -0- Afrykaner-, Jukagir-, Khmer-, Mazury, Tochar-
Bułgar Bułgarzy Bułgarów Bułgarka bułgarski -i- Bułgaria, Chazaria, Szwajcaria, Tataria
Tatar Tatarzy Tatarów Tatarka tatarski -stan- Tatarstan
Węgier Węgrzy Węgrów Węgierka węgierski -0- Węgry
Holender Holendrzy Holendrów Holenderka holenderski -i- Holandia
Norweg Norwedzy Norwegów Norweżka norweski -i- Norwegia
-0 -y -ów -ka -cki  
Aztek Aztecy Azteków Azteczka aztecki -0- Aztek-, Kozak-, Kumyk-, Olmek-
Kałmuk Kałmucy Kałmuków Kałmuczka kałmucki -j- Kałmucja, Słowacja
Tadżyk Tadżycy Tadżyków Tadżyczka tadżycki -istan- Tadżykistan, Uzbekistan
-0 -i -ów -ka -ski  
Kaszub Kaszubi Kaszubów Kaszubka kaszubski -0- Karaim-, Kaszuby
Szwab Szwab Szwabów Szwabka szwabski -i- Szwabia
Dogon Dogoni Dogonów Dogonka dogoński -0- Beduin-, Buszmen-, Dogon-, Murzyn-, Szoszon-
Rumun Rumuni Rumunów Rumunka rumuński -i- Czeczenia, Rumunia, Turkmenia
Hindus Hindusi Hindusów Hinduska hinduski -0- Czeremis-, Eskimos-, Hindus-, Latynos-, Zulus-
Czerkies Czerkiesi Czerkiesów Czerkieska czerkieski -j- Czerkiesja
Irokez Irokezi Irokezów Irokezka irokeski -0- Czirokez-, Irokez-, Tunguz-
Francuz Francuzi Francuzów Francuzka francuski -j- Francja
Kirgiz Kirgizi Kirgizów Kirgizka kirgiski -stan- Kirgistan
Czech Czesi Czechów Czeszka czeski -0- Czechy, Włochy
Wołoch Wołosi Wołochów Wołoszka wołoski -czyzn- Wołoszczyzna
-0 -i -ów -ka -cki  
Got Goci Gotów Gotka gocki -0- Got-, Hotentot-, Mulat-, Ojrat-
Szkot Szkoci Szkotów Szkotka szkocki -j- Buriacja, Chorwacja, Jakucja, Szkocja, Udmurcja
-0 -i -ów -ka -dzki  
Samojed Samojedzi Samojedów Samojedka samojedzki -0- Samojed-
Szwed Szwedzi Szwedów Szwedka szwedzki -j- Szwecja
-0 -owie -ów -ka -ski  
Azer Azerowie Azerów Azerka azerski -0- Ajmar-, Awar-, Azer-, Khmer-, Malaje, Rom-, Selkup-, Tamil-
Arab Arabowie Arabów Arabka arabski -i- Arabia, Chazaria, Karelia, Mandżuria, Serbia, Skandynawia, Tocharia
Taj Tajowie Tajów Tajka tajski -landi- Tajlandia
Pasztun Pasztunowie Pasztunów Pasztunka pasztuński -0- Hun-, Pasztun-
Afgan Afganowie Afganów Afganka afgański -istan- Afganistan
Fin Finowie Finów Finka fiński -landi- Finlandia
Prus Prusowie Prusów Pruska pruski -0- Prusy
Abchaz Abchazowie Abchazów Abchazka abchaski -j- Abchazja
Mongoł Mongołowie Mongołów Mongołka mongolski -i- Mongolia
Etrusk Etruskowie Etrusków Etruska etruski -i- Etruria
Wareg Waregowie Waregów Wareżka wareski -0- Wareg-
Norweg Norwegowie Norwegów Norweżka norweski -i- Norwegia
Wiking Wikingowie Wikingów Wikinka wikiński -0- Wiking-**
Kazach Kazachowie Kazachów Kazaszka kazachski -stan- Kazachstan
Malgasz Malgaszowie Malgaszów Malgaszka malgaski -0- Malgasz-
-0 -owie -ów -ka -cki  
Aztek Aztekowie Azteków Azteczka aztecki -0- Aztek-, Mistek-, Olmek-, Toltek-, Zapotek-
Tadżyk Tadżykowie Tadżyków Tadżyczka tadżycki -istan- Tadżykistan
-0 -owie -ów -ka -dzki  
Flamand Flamandowie Flamandów Flamandka flamandzki -0- Flamand- (Flandria)
Burgund Burgundowie Burgundów Burgundka burgundzki -i- Burgundia
-0 -e -ów -ka -ski  
Pigmej Pigmeje Pigmejów Pigmejka pigmejski -0- Kreol-, Pigmej-
Cygan Cyganie Cyganów Cyganka cygański -0- Cygan-
Hiszpan Hiszpanie Hiszpanów Hiszpanka hiszpański -i- Hiszpania
Malgasz Malgasze Malgaszów Malgaszka malgaski -0- Malgasz-
Czuwasz Czuwasze Czuwaszów Czuwaszka czuwaski -j- Czuwaszja
-0 -e -y -ka -ski  
Czuwasz Czuwasze Czuwaszy Czuwaszka czuwaski -j- Czuwaszja
1a -0 -e -ów -ka -yjski  
Apacz Apacze Apaczów Apaczka apaczyjski -0- Apacz-, Komancz-
1b -0 -owie -ów -ijka -ski  
Trak Trakowie Traków Trakijka tracki -j- Tracja
-0 -owie -ów -yjka -ski  
Pers Persowie Persów Persyjka perski -j- Persja
1c -0 -owie -ów -ijka -ijski  
Belg Belgowie Belgów Belgijka belgijski -i- Belgia, Galia
Bask Baskowie Basków Baskijka baskijski -oni- Baskonia
-0 -owie -ów -yjka -yjski  
Sumer Sumerowie Sumerów Sumeryjka sumeryjski -0- Akad, Berber-, Kopt-, Sumer
Iber Iberowie Iberów Iberyjka iberyjski -i- Iberia
Fryz Fryzowie Fryzów Fryzyjka fryzyjski -j- Fryzja
Kurd Kurdowie Kurdów Kurdyjka kurdyjski -ystan- Kurdystan
1d -0 -owie -ów -yjka -ycki  
Celt Celtowie Celtów Celtyjka celtycki -0- Celt-
1e -0 -owie -ów -anka -ski  
Pers Persowie Persów Persjanka perski -j- Persja
1f -0 -e -ów -anka -owski  
Kurp Kurpie Kurpiów Kurpianka kurpiowski (-i-) Kurpie
1g -0 -y -ów -ynka -cki  
Grek Grecy Greków Greczynka grecki -j- Grecja
Turek Turcy Turków Turczynka turecki -j- Turcja
1h -0 -i -ów -ówka -owski  
Żyd Żydzi Żydów Żydówka żydowski -0- Żyd-
2 -ar -arzy -arów -arka -ski  
Kosowar Kosowarzy Kosowarów Kosowarka kosowski -0- Kosowo
3 -as -asi -asów -aska -aski  
Papuas Papuasi Papuasów Papuaska papuaski -0- Papua
4 -in -ini -inów -inka -iński  
Mordwin Mordwini Mordwinów Mordwinka mordwiński -0- Mordwa, Ruś
Gruzin Gruzini Gruzinów Gruzinka gruziński -j- Gruzja
4a -in -ini -inów -inka -ski  
Białorusin Białorusini Białorusinów Białorusinka białoruski -0- Białoruś, Ruś
Litwin Litwini Litwinów Litwinka litewski -0- Litwa
5 -ysz -ysze -yszów -yszka -ewski  
Łotysz Łotysze Łotyszów Łotyszka łotewski -w- Łotwa
6 -uk -ucy -uków -uczka -ski  
Poleszuk Poleszucy Poleszuków Poleszuczka poleski -0- Polesie
7 -dal -dale -dali -dalka -cki  
Kamczadal Kamczadale Kamczadali Kamczadalka kamczacki -tk- Kamczatka
8 -czyk -czycy -czyków -ka -ski  
Katarczyk Katarczycy Katarczyków Katarka katarski -0- Bahamy, Ekwador, Gwadelupa, Gwatemala, Hawaje, Izrael, Katar, Madagaskar, Malaje, Malediwy, Nepal, Niger, Paragwaj, Senegal, Seszele, Singapur, Urugwaj, Wenezuela, Wietnam
Portugalczyk Portugalczycy Portugalczyków Portugalka portugalski -i- Algieria, Bawaria, Etiopia, Portugalia, Westfalia
Jamajczyk Jamajczycy Jamajczyków Jamajka jamajski -k- Jamajka
Luksemburczyk Luksemburczycy Luksemburczyków Luksemburka luksemburski -gi- Brandenburgia, Luksemburg, Meklemburgia
Chińczyk Chińczycy Chińczyków Chinka chiński -0- Argentyna, Babilon, Benin, Bhutan, Chiny, Dominikana, Filipiny, Gabon, Gujana, Hercegowina, Iran, Liban, Malwiny, Mykeny, Pakistan, Palestyna, Sudan, Tajwan
Albańczyk Albańczycy Albańczyków Albanka albański -i- Abisynia, Albania, Armenia, Badenia, Estonia, Frankonia, Japonia, Jordania, Katalonia, Laponia, Macedonia, Mauretania, Saksonia, Sardynia, Tanzania, Tasmania, Toskania, Walonia
Afgańczyk Afgańczycy Afgańczyków Afganka afgański -istan- Afganistan
Bretończyk Bretończycy Bretończyków Bretonka bretoński -i- Bretania
Duńczyk Duńczycy Duńczyków Dunka duński -i- Dania
Hondurasczyk Hondurasczycy Hondurasczyków Honduraska honduraski -0- Honduras
-czyk -czycy -czyków -ka -cki  
Dżibutczyk Dżibutczycy Dżibutczyków Dżibutka dżibucki -0- Dżibuti, Inflanty, Kiribati
Alzatczyk Alzatczycy Alzatczyków Alzatka alzacki -j- Alzacja, Brabancja
-czyk -czycy -czyków -ka -dzki  
Flamandczyk Flamandczycy Flamandczyków Flamandka flamandzki -0- Bermudy, Flamand-
Irlandczyk Irlandczycy Irlandczyków Irlandka irlandzki -i- Grenlandia, Irlandia, Islandia
Nowozelandczyk Nowozelandczycy Nowozelandczyków Nowozelandka nowozelandzki -i- Nowa Fundlandia, Nowa Zelandia
8a -jczyk -jczycy -jczyków -jka -jski  
Erytrejczyk Erytrejczycy Erytrejczyków Erytrejka erytrejski -0- Erytrea, Galilea, Gwinea, Judea
Minojczyk Minojczycy Minojczyków Minojka minojski -0- Minoa
8b -ajczyk -ajczycy -ajczyków -ajka -ajski  
Jawajczyk Jawajczycy Jawajczyków Jawajka jawajski -0- Jawa
8c -ejczyk -ejczycy -ejczyków -ejka -ejski  
Europejczyk Europejczycy Europejczyków Europejka europejski -0- Aram, Europa
8d -ijczyk -ijczycy -ijczyków -ijka -ijski  
Kongijczyk Kongijczycy Kongijczyków Kongijka Kongijski -0- Abu Zabi, Alaska, Bali, Chile, Kongo, Malawi, Mali
Australijczyk Australijczycy Australijczyków Australijka australijski -i- Australia, Boliwia, Brazylia, Frygia, Kalifornia, Kenia, Kolumbia, Kornwalia, Libia, Luwia, Namibia, Narnia, Somalia, Sycylia, Walia
Banglijczyk Banglijczycy Banglijczyków Banglijka banglijski -adesz- Bangladesz
-yjczyk -yjczycy -yjczyków -yjka -yjski  
Kanadyjczyk Kanadyjczycy Kanadyjczyków Kanadyjka kanadyjski -0- Akad, Cypr, Czad, Fidżi, Kanada, Komory, Mari, Ruanda, Samod-, Sumer, Uganda, Urartu
Asyryjczyk Asyryjczycy Asyryjczyków Asyryjka asyryjski -i- Asyria, Flandria, Kalabria, Nigeria, Rodezja, Syria, Tunezja
Indonezyjczyk Indonezyjczycy Indonezyjczyków Indonezyjka indonezyjski -j- Galicja, Indonezja, Melanezja, Mikronezja, Polinezja
Brytyjczyk Brytyjczycy Brytyjczyków Brytyjka brytyjski -ani- Brytania
Maurytyjczyk Maurytyjczycy Maurytyjczyków Maurytyjka maurytyjski -ius Mauritius
Rodyjczyk Rodyjczycy Rodyjczyków Rodyjka rodyjski -os Rodos
Bizantyjczyk Bizantyjczycy Bizantyjczyków Bizantyjka bizantyjski -jum Bizancjum
8e -ijczyk -ijczycy -ijczyków -ijka -ski  
Irakijczyk Irakijczycy Irakijczyków Irakijka iracki -0- Irak
8f -ijczyk -ijczycy -ijczyków -ijka -icki  
Mozambijczyk Mozambijczycy Mozambijczyków Mozambijka mozambicki -ik- Mozambik, Tanganika
8g -ańczyk -ańczycy -ańczyków -anka -ański  
Koreańczyk Koreańczycy Koreańczyków Koreanka koreański -0- Alaska, Birma, Haiti, Kiribati, Korea, Kuba, Malta, Maroko, Moluki, Nikaragua, Samoa, Tahiti, Tybet
Laotańczyk Laotańczycy Laotańczyków Laotanka laotański -0- Laos
Peruwiańczyk Peruwiańczycy Peruwiańczyków Peruwianka peruwiański -0- Peru
8h -eńczyk -eńczycy -eńczyków -enka -eński  
Kreteńczyk Kreteńczycy Kreteńczyków Kretenka kreteński -0- Belize, Kreta
8i -yńczyk -yńczycy -yńczyków -ynka -yński  
Lewantyńczyk Lewantyńczycy Lewantyńczyków Lewantynka lewantynka -0- Lewant
Dalmatyńczyk Dalmatyńczycy Dalmatyńczyków Dalmatynka dalmatyński -j- Dalmacja
Bizantyńczyk Bizantyńczycy Bizantyńczyków Bizantynka* bizantyński -j- Bizancjum
8j -alczyk -alczycy -alczyków -alka -alski  
Prowansalczyk Prowansalczycy Prowansalczyków Prowansalka prowansalski -j- Prowansja
9 -anin -anie -an -anka -ski  
Podolanin Podolanie Podolan Podolanka podolski -0- Podole
Alaskanin Alaskanie Alaskan Alaskanka alaski -0- Alaska
Małopolanin Małopolanie Małopolan Małopolanka małopolski -sk- Małopolska, Wielkopolska
Pomorzanin Pomorzanie Pomorzan Pomorzanka pomorski -0- Pomorze
Kujawianin Kujawianie Kujawian Kujawianka kujawski -0- Kujawy, Morawy, Orawa, Rzym
Krakowianin Krakowianie Krakowian Krakowianka krakowski -sk- Krakowskie, Warszawskie
Mołdawianin Mołdawianie Mołdawian Mołdawianka mołdawski -i- Mołdawia
Poznanianin Poznanianie Poznanian Poznanianka poznański -sk- Poznańskie
-janin -janie -jan -janka -ski  
Egipcjanin Egipcjanie Egipcjan Egipcjanka egipski -0- Egipt
-anin -anie -an -anka -cki  
Dominiczanin Dominiczanie Dominiczan Dominiczanka dominicki -0- Dominika, Łużyce
Mazowszanin Mazowszanie Mazowszan Mazowszanka mazowiecki -0- Mazowsze
-janin -janie -jan -janka -cki  
Fenicjanin Fenicjanie Fenicjan Fenicjanka fenicki -j- Fenicja
9a -janin -janie -jan -janka -yjski  
Rosjanin Rosjanie Rosjan Rosjanka rosyjski -j- Galicja, Rosja
9b -anin -anie -an -anka -aski  
Honduranin Honduranie Honduran Honduranka honduraski -as- Honduras
9c -anin -anie -an -anka -ański  
Ormianin Ormianie Ormian Ormianka ormiański -0- Indi-, Kambodża, Ormi-, Podgórze, Pogórze, Pol-, Słowi-
Azerbejdżanin Azerbejdżanie Azerbejdżan Azerbejdżanka azerbejdżański -an- Azerbejdżan
Jugosłowianin Jugosłowianie Jugosłowian Jugosłowianka jugosłowiański -0- Jugosławia
Peruwianin Peruwianie Peruwian Peruwianka peruwiański -0- Peru
Marsjanin Marsjanie Marsjan Marsjanka marsjański -0- Mars, Wenus
9d -anin -anie -anów -anka -ański  
Meksykanin Meksykanie Meksykanów Meksykanka meksykański -0- Afryka, Alaska, Ameryka, Korsyka, Kostaryka, Martynika, Meksyk, Mohik-, Nganas-
Germanin Germanie Germanów Germanka germański -ani- Germania
10 -ak -acy -aków -aczka -acki  
Bośniak Bośniacy Bośniaków Bośniaczka bośniacki -0- Bośnia
-iak -iacy -iaków -iaczka -iacki  
Komiak Komiacy Komiaków Komianka komiacki -0- Komi
Austriak Austriacy Austriaków Austriaczka austriacki -i- Austria
10a -ak -acy -aków -aczka -ski  
Prusak Prusacy Prusaków Prusaczka pruski -0- Prusy
Kociewiak Kociewiacy Kociewiaków Kociewiaczka kociewski -0- Kociewie
Ślązak Ślązacy Ślązaków Ślązaczka śląski -sk- Śląsk
10b -ak -acy -aków -anka -ski  
Kujawiak Kujawiacy Kujawiaków Kujawianka kujawski -0- Kujawy
Krakowiak Krakowiacy Krakowiaków Krakowianka krakowski -sk- Krakowskie, Warszawskie
Poznaniak Poznaniacy Poznaniaków Poznanianka poznański -sk- Poznańskie
10c -ak -acy -aków -anka -owski  
Zagłębiak Zagłębiacy Zagłębiaków Zagłębianka zagłębiowski -0- Zagłębie
10d -ak -acy -aków -ka -ski  
Polak Polacy Polaków Polka polski -sk- Polska
10e -owiak -owiacy -owiaków -owiaczka -owski  
Borowiak Borowiacy Borowiaków Borowiaczka borowski -0- Bory (Tucholskie)
11 -ik -icy -ików -ka -ski  
Anglik Anglicy Anglików Angielka angielski -i- Anglia
11a -ik -ikowie -ików -ka -ski  
Italik Italikowie Italików Italka italski -i- Italia
12 -ec -cy -ców -ka -ski  
Zaporożec Zaporożcy Zaporożców Zaporożka* zaporoski -0- Zaporoże
Ukrainiec Ukraińcy Ukraińców Ukrainka ukraiński -0- Słowin-, Ukraina
Słoweniec Słoweńcy Słoweńców Słowenka słoweński -i- Słowenia
Czarnogórzec Czarnogórcy Czarnogórców Czarnogórka czarnogórski -0- Czarnogóra
12a -ec -cy -ców -ka -ecki  
Niemiec Niemcy Niemców Niemka niemiecki -0- Niemcy
Nieniec Nieńcy Nieńców Nienka nieniecki -0- En-, Nien-
13 -a -i -ów -ka -ski  
Kaszuba Kaszubi Kaszubów Kaszubka kaszubski -0- Kaszuby
Aleuta Aleuci Aleutów Aleutka aleucki -0- Aleuty, Dakota
Sarmata Sarmaci Sarmatów Sarmatka sarmacki -j- Dalmacja, Galacja, Sarmacja, Udmurcja
13a -a -i -ów -ka -yjski  
Dakota Dakoci Dakotów Dakotka dakotyjski -0- Dakota
Scyta Scyci Scytów Scytka scytyjski -i- Scytia
-a -owie -ów -ka -yjski  
Scyta Scytowie Scytów Scytka scytyjski -i- Scytia
13b -ita -ici -itów -itka -icki  
Izraelita Izraelici Izraelitów Izraelitka izraelicki -0- Cham-, Inu-, Izrael, Lech-, Sem-
-yta -yci -ytów -ytka -ycki  
Huryta Huryci Hurytów Hurytka hurycki -0- Het-, Hur-, Jafet-, Kusz-, Negr-
13c -ata -aci -atów -atka -atycki  
Azjata Azjaci Azjatów Azjatka azjatycki -0- Azja
13d -a -i -ów -yjka -cki  
Udmurta Udmurci Udmurtów Udmurtyjka udmurcki -j- Udmurcja
-a -e -ów -yjka -cki  
Czukcza Czukcze Czukczów Czukczyjka czukocki -k- Czukotka
-a -owie -ów -yjka -cki  
Czukcza Czukczowie Czukczów Czukczyjka czukocki -k- Czukotka
13e -a -i -ów -yjka -yjski  
Drawida Drawidzi Drawidów Drawidyjka drawidyjski -0- Drawid-
-a -e -ów -yjka -yjski  
Kicza Kicze Kiczów Kiczyjka kiczyjski -0- Kicz-
-a -owie -ów -yjka -yjski  
Kicza Kiczowie Kiczów Kiczyjka kiczyjski -0- Kicz-
Aria Ariowie Ariów Aryjka aryjski -0- Ar-
-a -owie -ów -ijka -ijski  
Szerpa Szerpowie Szerpów Szerpijka szerpijski -0- Szerp-
13f -a -owie -ów -anka -ański  
Maja Majowie Majów Majanka majański -0- Kiczu-, Maj-
13g -a -owie -ów -aska -aski  
Inka Inkowie Inków Inkaska inkaski -0- Ink-

Niektóre nazwy krajów powtarzają się; oznacza to istnienie wariantywnych wzorców słowotwórczych.

* Nazwa potencjalna, nieużywana lub niemal nieużywana, i nienotowana w słownikach.

** Wyjaśnienia na temat pisowni podano w Słowniku poprawnościowym.